


1. Định nghĩa phân hữu cơ
- Phân hữu cơ là sản phẩm của quá trình phân hủy sinh học những chất thải hữu cơ thành một sản phẩm ổn định, hữu dụng, không sinh mùi và mầm bệnh, không hấp dẫn các loại côn trùng và sử dụng hữu ích cho nông nghiệp. Phân hữu cơ rất giàu chất dinh dưỡng. Nó được sử dụng trong các khu vườn, cảnh quan, vườn cây và nông nghiệp. Các phân hữu cơ có lợi cho đất bằng nhiều cách, bao gồm như là điều hòa đất, làm phân bón, bổ sung các chất mùn quan trọng hoặc axit humic, và như là một loại thuốc trừ sâu tự nhiên cho đất.
- Quá trình ủ phân hữu cơ còn là biện pháp xử lý chất thải rắn làm giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Các nguồn chất thải có chứa chất hữu cơ đều thể sử dụng để ủ phân compost như là: Phân bò, phân gia cầm, bùn cống rãnh, bùn hoạt tính đã phân hủy, lá cây, cỏ khô, thức ăn thừa, trấu, mạt cưa… Với những ưu điểm như là xử lý và làm ổn định chất thải, tiêu diệt VSV gây bệnh, thu hồi dinh dưỡng và cải tạo đất thì ủ phân hữu cơ cần được quan tâm và nhân rộng.
2. Các phương pháp ủ phân hữu cơ
a. Ủ phân theo luống
- Cấp khí tự nhiên bằng xáo trộn định kỳ
- Nguyên liệu được xếp theo các luống dài, hẹp (cao từ 1-3 m; rộng 1-3 m) và đảo trộn định kỳ.
- Nguyên liệu được cắt và sàng để đạt kích thước tối ưu
- Thời gian ủ: 3-6 tháng
Hình 1: Luống ủ phân hữu cơ
b. Ủ phân thổi khí cưỡng bức
- Ủ theo luống dài hoặc đống
- Cấp khí bằng hệ thống quạt thổi khí hoặc bơm nén khí với hệ thống ống phân phối khí hoặc sàn phân phối khí
- Luống ủ 2-2,5 m
- Một lớp phân ủ đã sàng được phủ lên luống mới để cách ly và kiểm soát mùi
- Thời gian ủ từ 3-5 tuần
Hình 2: Ủ phân thổi khí cưỡng bức
c. Ủ phân trong container
- Vật liệu ủ chứa trong container
- Thổi khí cưỡng bức được áp dụng
- Chất liệu được ủ trong những ngăn dài và hẹp. Vật liệu ủ được di chuyển liên tục theo chiều dài của ngăn ủ.
- Vốn đầu tư cao và đòi hỏi kỹ thuật vận hành cao
Hình 3: Ủ phân trong container
d. Ủ phân lên men đảo trộn
- Được áp dụng nhiều tại Việt Nam
- Thực hiện trong khu vực có mái che hoặc phủ bạt để ngăn nước mưa
- Bể ủ cấu tạo hình chữ nhật, chiều cao khoảng 1,5-2m; rộng từ 4-4,5 m
- Được cấp khí bằng cách xáo trộn định kỳ 1-2 lần tuần
- Thời gian ủ: 3-4 tuần + 3-4 tuần để chín
Hình 4: Ủ phân lên men đảo trộn